Hormigas de Cuba

Hormigas de Cuba
Información sobre la plantilla
Hormiga-insecto-artropodo-foto-abel-rojas-barallobre.jpg
Concepto:Hormigas: Insecto con el cuerpo pequeño y alargado de color oscuro o rojizo y dotado de antenas y fuertes mandíbulas, que vive formando grandes colonia s en galerías subterráneas o en los árboles y come todo tipo de alimentos.

Hormigas de Cuba. En Cuba existen registros de hormigas pertenecientes a 6 subfamilias, 44 géneros y 169 especies (Centro Nacional de Biodiversidad – Cuba, 2007; Fontenla, 1997; Portuondo y Reyes, 2002)

Lista de géneros presentes en Cuba

La siguiente es una lista de los géneros de la familia Formicidae registrados en Cuba, organizados por subfamilias y con el número de especies entre paréntesis:

Subfamilias, géneros (y número de especies).

  • Cerapachynae: Cerapachys (2 ?) y Cylindromyrmex (1). (Total 3 especies)
  • Dolichoderinae: Dorymyrmex (2), Forelius (1), Iridomyrmex ? (1) y *Tapinoma (2). (Total 6 especies, Fontenla (1997) registra sólo 3 géneros y 4 especies)
  • Formicinae: Brachymyrmex (5), Camponotus (18), Myrmelachista (2), *Paratrechina (9), Prenolepis (3). (Total 37 especies, Fontenla (1997) registra sólo 5 géneros y 36 especies)
  • Myrmicinae: Acromyrmex (1), Atta ( 2), Cardiocondyla (3), Crematogaster (5), Cyphomyrmex (1), Epitritus ? (2), Eurhopalotryx (1), Leptothorax (1), *Monomorium (7), Mycocepurus (1), Olygomyrmex (1) Paracryptocerus (1), *Pheidole (14), Rogeria (3), Solenopsis (3), Strumigenys (13), Temnothorax (45), Tetramorium (4), Trachymyrmex (1), Wasmannia (1), Xenomyrmex (1), *Zacryptocerus (1) (Total 112 especies, Fontenla (1997) registra sólo 20 géneros y 97 especies)
  • Ponerinae: Amblyopone (1), Anochetus (1), Discothyrea (1), Euponera ? (2), Gnamptogenys (2 ?), Hypoponera (4), Leptogenys (3), Odontomachus (3), Pachycondyla (1), Platythyrea (1), Ponera ? (3), Prionopelta (1), *Thaumatomyrmex (4). (Total 27 especies, Fontenla (1997) registra sólo 11 géneros y 22 especies)
  • Pseudomyrmecinae: Pseudomyrme (8). (Fontenla (1997) registra sólo 5 especies)

Lista de especies

La siguiente es una lista de especies de hormigas en Cuba [aún con imprecisiones, se usaron las referencias: Centro Nacional de Biodiversidad – Cuba (2007), Zayas (1982), Portuondo y Reyes (2002), Rodríguez y Mestre (2002), Fernández y Fontenla (2005)], las especies más conocidas tienen adicionado el nombre común en negritas:

A

  • Acromyrmex octospinosus (Reich) (Myrmicinae:Attini) bibijagua colorada
  • Amblyopone bierigi (Sants.) (Ponerinae: Amblyoponini)
  • Anochetus mayri Emery (Ponerinae: Odontomachini)
  • Atta insularis Guér. (Myrmicinae:Attini) bibijagua
  • Atta cubana Fontenla (Myrmicinae:Attini) bibijagua

B

  • Brachymyrmex been Forel (Formicinae: Myrmelachistini)
  • Brachymyrmex flavidulus (Roger) (Formicinae: Myrmelachistini)
  • Brachymyrmex heeri Forel (Formicinae: Myrmelachistini)
  • Brachymyrmex minutus Forel (Formicinae: Myrmelachistini)
  • Brachymyrmex obscurior Forel (Formicinae: Myrmelachistini)

C

  • Camponotus sp. (Formicinae: Camponotini) hormigones
  • Camponotus baronii (Alayo & Zayas) (Formicinae: Camponotini)
  • Camponotus bermudezi Aguayo (Formicinae: Camponotini)
  • Camponotus conspicuus (Smith) (Formicinae: Camponotini)
  • Camponotus gilgiventris Roger (Formicinae: Camponotini)
  • Camponotus inaequalis Roger (Formicinae: Camponotini)
  • Camponotus kutterianus Baroni (Formicinae: Camponotini)
  • Camponotus macromischoides Fontenla (Formicinae: Camponotini)
  • Camponotus micrositus Wheel. (Formicinae: Camponotini)
  • Camponotus planatus Roger (Formicinae: Camponotini)
  • Camponotus ramulorum Wheel. (Formicinae: Camponotini)
  • Camponotus riehli Roger (Formicinae: Camponotini)
  • Camponotus santosi Forel (Formicinae: Camponotini)
  • Camponotus sphaericus Mann (Formicinae: Camponotini)
  • Camponotus sphaeralis Roger (Formicinae: Camponotini)
  • Camponotus taino Fontenla (Formicinae: Camponotini)
  • Camponotus thysanopus Wheel. (Formicinae: Camponotini)
  • Camponotus tonel Aguayo (Formicinae: Camponotini)
  • Cardiocondyla emeryi Forel (Myrmicinae: Cardiocondylini)
  • Cardiocondyla venustula Wheel. (Myrmicinae: Cardiocondylini)
  • Cardiocondyla wroughioni (Forel) (Myrmicinae: Cardiocondylini)
  • Cerapachys especies diversas (Cerapachyinae)
  • Crematogaster barbouri Web. (Myrmicinae: Crematogastini)
  • Crematogaster manni Buren (Myrmicinae: Crematogastini)
  • Crematogaster sanguinea Roger (Myrmicinae: Crematogastini)
  • Crematogaster steinheili Forel (Myrmicinae: Crematogastini)
  • Crematogaster victima Smith (Myrmicinae: Crematogastini)
  • Crematogaster victima cubaensis Mann (Myrmicinae: Crematogastini)
  • Cylindromyrmex darlingtoni Wheel. (Cerapachyinae)
  • Cyphomyrmex minutus Mayr. (Myrmicinae:Attini) bibijagüita cornuda

D

  • Dorymyrmex insanus (Buckley) (Dolichoderinae:Tapinonini)
  • Dorymyrmex pyramicus (Roger) (Dolichoderinae:Tapinonini)
  • Discothyrea testacea Roger (Ponerinae:)

E

  • Epitritus (Myrmicinae: Dacetini) 2 ssp.
  • Euponera stigma (Fabr.) (Ponerinae: Ponerini)
  • Euponera succedanea (Roger) (Ponerinae: Ponerini)
  • Eurhopalotryx sp. (Myrmicinae:)

F

  • Forelius pruinosus Roger (Dolichoderinae:Tapinonini)

G

  • Gnamptogenys especies diversas (Ponerinae: )

H

  • Hypoponera ergatandria (Forel) (Ponerinae: )
  • Hypoponera opaciceps (Mayr) (Ponerinae: )
  • Hypoponera opacior (Forel) (Ponerinae: )
  • Hypoponera punctatissima (Roger) (Ponerinae: )

I

  • Iridomyrmex pruinosus (Roger) (Dolichoderinae:Tapinonini)
  • Iridomyrmex pruinosus analis (André) (Dolichoderinae:Tapinonini)

J

K

L

  • Leptogenys maxillosa Roger (Ponerinae: Leptogenyini)
  • Leptogenys maxillosa falcata Roger (Ponerinae: Leptogenyini)
  • Leptogenys pubiceps Emery (Ponerinae: Leptogenyini)
  • Leptogenys pubiceps cubaensis Sants. (Ponerinae: Leptogenyini)
  • Leptogenys punctaticeps Emery (Ponerinae: Leptogenyini)
  • Leptothorax subgénero Macromischa (Myrmicinae: Leptothoracini) Fontenla (2001) solo reconoce 29 especies para Cuba. véase Temnothorax
  • Leptothorax gibbifer Baroni (Myrmicinae: Leptothoracini)

M

  • Macromischa (Myrmicinae: Leptothoracini) véase Leptothorax y Temnothorax
  • Monomorium carbonarium Forel (Myrmicinae: Solenopsini)
  • Monomorium cinnabari Roger (Myrmicinae: Solenopsini)
  • Monomorium destructor (Jerdon) (Myrmicinae: Solenopsini)
  • Monomorium ebeninum Forel (Myrmicinae: Solenopsini)
  • Monomorium floricola (Jerdon) (Myrmicinae: Solenopsini)
  • Monomorium pharaonis (L.) (Myrmicinae: Solenopsini)
  • Monomorium salomonis (L.) (Myrmicinae: Solenopsini)
  • Mycocepurus smithi Forel (Myrmicinae:Attini) bibijagüita diminuta colorada
  • Myrmelachista rogeri André (Formicinae: Myrmelachistini)
  • Myrmelachista kraaizi Mann (Formicinae: Myrmelachistini)

N O Odontomachus brunneus (Palton) (Ponerinae: Odontomachini)

  • Odontomachus insularis Guér. (Ponerinae: Odontomachini)
  • Odontomachus ruginodis Wheel. (Ponerinae: Odontomachini)
  • Olygomyrmex urichi (Wheeler) (Myrmicinae:)

P

  • Pachycondyla stigma (Fabr.) (Ponerinae: )
  • Paracryptocerus varians (Smith) (Myrmicinae: Cryptocerini)
  • Paratrechina anthracina (Roger) (Formicinae: Prenolepini)
  • Paratrechina bourbonica (Forel) (Formicinae: Prenolepini)
  • Paratrechina fulva (Mayr) (Formicinae: Prenolepini)
  • Paratrechina longicornis (Latri.) (Formicinae: Prenolepini) hormiga loca
  • Paratrechina myops (Mann) (Formicinae: Prenolepini)
  • Paratrechina pubens (Forel) (Formicinae: Prenolepini)
  • Paratrechina steinheili (Forel) (Formicinae: Prenolepini)
  • Paratrechina troglodytes Weber (Formicinae: Prenolepini)
  • Paratrechina vividula (Nylander) (Formicinae: Prenolepini)
  • Pheidole sp. (Myrmicinae: Pheidolini)
  • Pheidole alayoi Wilson & Brown (Myrmicinae: Pheidolini)
  • Pheidole androsana Forel (Myrmicinae: Pheidolini)
  • Pheidole androsana bakeri Forel (Myrmicinae: Pheidolini)
  • Pheidole bilimeki Mayr (Myrmicinae: Pheidolini)
  • Pheidole cubaensis Mayr (Myrmicinae: Pheidolini)
  • Pheidole fallax Mayr (Myrmicinae: Pheidolini)
  • Pheidole flavens Roger (Myrmicinae: Pheidolini)
  • Pheidole megacephala (Fabr.) (Myrmicinae: Pheidolini) hormiga leona, *hormiga mansa u hormiga del boniato
  • Pheidole naylae Wilson & Brown (Myrmicinae: Pheidolini)
  • Pheidole neolongiceps Brown (Myrmicinae: Pheidolini)
  • Pheidole punctatissima Mayr (Myrmicinae: Pheidolini)
  • Pheidole similigena Wheel (Myrmicinae: Pheidolini)
  • Pheidole subarmata Mayr (Myrmicinae: Pheidolini)
  • Pheidole teneriffana Forel (Myrmicinae: Pheidolini)
  • Pheidole teneriffana taina Aguayo (Myrmicinae: Pheidolini)
  • Platythyrea punctata (Smith) (Ponerinae: Platythyreini)
  • Ponera opaciceps cubana Sants.(Ponerinae: Ponerini)
  • Ponera trigona opacitor Forel (Ponerinae: Ponerini)
  • Ponera ergatandria Forel (Ponerinae: Ponerini)
  • Prenolepis albimaculata Sants. (Formicinae: Prenolepini)
  • Prenolepis gibberosa (Roger) (Formicinae: Prenolepini)
  • Prenolepis karstica Fontenla (Formicinae: Prenolepini)
  • Prionopelta antillana Forel (Ponerinae: )
  • Pseudomyrmex cubaensis (Forel) (Pseudomyrmecinae) muerde y huye
  • Pseudomyrmex elongatus (Pseudomyrmecinae) muerde y huye
  • Pseudomyrmex opacior Forel (Pseudomyrmecinae) muerde y huye
  • Pseudomyrmex pallidus Smith (Pseudomyrmecinae) muerde y huye
  • Pseudomyrmex pazosi Sants. (Pseudomyrmecinae) muerde y huye
  • Pseudomyrmex seminole (Pseudomyrmecinae) muerde y huye
  • Pseudomyrmex simplex (Smith) (Pseudomyrmecinae) muerde y huye
  • Pseudomyrmex subater (Pseudomyrmecinae) muerde y huye

Q

R

  • Rhopalotryx weberi Brown & Kempf (Myrmicinae:)
  • Rogeria brunnea Sants. (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Rogeria curvipubens Sants. (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Rogeria scabra Weber (Myrmicinae: Leptothoracini)

S

  • Solenopsis corticalis Forel (Myrmicinae: Solenopsini)
  • Solenopsis germinata (Fabr.) (Myrmicinae: Solenopsini) hormiga brava
  • Solenopsis globularia Forel (Myrmicinae: Solenopsini)
  • Solenopsis picea Emery (Myrmicinae: Solenopsini)
  • Strumigenys albertii Forel (Myrmicinae: Dacetini)
  • Strumigenys convexiceps (Sants.) (Myrmicinae: Dacetini)
  • Strumigenys eggersi Mann (Myrmicinae: Dacetini)
  • Strumigenys emmae (Emery) (Myrmicinae: Dacetini)
  • Strumigenys gundlachi (Roger) (Myrmicinae: Dacetini)
  • Strumigenys lanuginosa Wheel. (Myrmicinae: Dacetini)
  • Strumigenys louisianae Roger (Myrmicinae: Dacetini)
  • Strumigenys margaritae (Forel) (Myrmicinae: Dacetini)
  • Strumigenys membranifera (Emery) (Myrmicinae: Dacetini)
  • Strumigenys nitens (Sants.) (Myrmicinae: Dacetini)
  • Strumigenys rogerii Emery (Myrmicinae: Dacetini)
  • Strumigenys silvestrii Emery (Myrmicinae: Dacetini)
  • Strumigenys simulans (Sants.) (Myrmicinae: Dacetini)

T

  • Tapinoma litorale Wheel. (Dolichoderinae:Tapinonini)
  • Tapinoma litorale cubaensis Wheel. (Dolichoderinae:Tapinonini)
  • Tapinoma melanocephalum (Fabr.) (Dolichoderinae:Tapinonini) hormiguita boticaria
  • Temnothorax abeli (Fontenla) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax affinis (Mann) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax aguayoi (Wheel.) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax alayoi Baroni (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax androsanus (Wheeler) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax archeri (Wheel.) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax banao Fontenla (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax barbouri (Aguayo) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax barroi (Aguayo) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax bermudezi (Wheel.) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax bruneri (Mann) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax creightoni (Mann) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax cuyaguateje Fontenla (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax darlingtoni (Wheel.) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax dissimilis (Aguayo) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax gundlachi (Wheel.) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax imias (Fontenla) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax iris (Roger) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax jaumei (Sants.) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax laetus (Wheel.) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax lugens (Roger) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax manni (Wheel.) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax melanocephalus (Wheel.) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax mortoni (Aguayo) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax myersi (Wheel.) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax nigricans (Wheeler) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax nipensis (Fontenla) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax natenzoni (Aguayo) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax pistinifer (Emery) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax platycnemis (Wheel.) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax poeyi (Wheel.) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax porphyrites (Roger) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax punicans (Roger) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax purpuratus (Roger) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax scabripes (Mann) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax schwarzi (Mann) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax senectutis Baroni Urbani (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax splendens (Wheel.) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax squamifer (Roger) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax terricolus (Mann) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax torrei (Aguayo) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax versicolor (Roger) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax villarensis (Aguayo) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax violaceus (Mann) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Temnothorax wheeleri (Mann) (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Tetramorium bicarinatum (Nylander) (Myrmicinae: Tetramoriini)
  • Tetramorium guineense (Farb.) (Myrmicinae: Tetramoriini) hormiga roja
  • Tetramorium lucayanum Wheel. (Myrmicinae: Tetramoriini)
  • Tetramorium simillimum (Nylander) (Myrmicinae: Tetramoriini)
  • Thaumatomyrmex baryai Fontenla (Ponerinae: Thaumatomyrmecini)
  • Thaumatomyrmex cochlearis Creigh (Ponerinae: Thaumatomyrmecini)
  • Thaumatomyrmex mandibularis Baroni-Urbani & Andrade (Ponerinae: *Thaumatomyrmecini)
  • Thaumatomyrmex nageli Baroni-Urbani & Andrade (Ponerinae: *Thaumatomyrmecini)
  • Trachymyrmex jamaicensis Wheel. (Myrmicinae:Attini) bibijagüita solitaria

U

V

W

  • Wasmannia auropunctata (Roger) (Myrmicinae: Ochetomyrmecini) santanica o santanilla

X

  • Xenomyrmex floridanus Wheel.(Myrmicinae: Solenopsini)

Y

Z

  • Zacryptocerus varians (Smith) (Myrmicinae: )

Otros géneros

Géneros registrados que ya no son actuales:

  • Codroxemus (Myrmicinae: Dacetini) (=Epitritus)
  • Cryptocerus (Myrmicinae: Cryptocerini) (=Paracryptocerus)
  • Dorisidris (Myrmicinae: Dacetini)
  • Glamyromyrmex (Myrmicinae: Dacetini)
  • Heptastruma (Myrmicinae: Dacetini)
  • Leptothorax (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Macromischa (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Macromischa subgénero Croesomyrmex (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Macromischa subgénero Antillaemyrmex (Myrmicinae: Leptothoracini)
  • Mycocepurus (Myrmicinae:Attini)
  • Myrmelachista (Formicinae: Myrmelachistini)
  • Plagiolepis (Formicinae: Plagiolepini)
  • Quadriestruma. (Myrmicinae: Dacetini)
  • Spaelomyrmex (Myrmicinae: Dacetini)
  • Stigmatomma (Ponerinae: Amblyoponini)

Fuentes

Referencias

  • Centro Nacional de Biodiversidad - Cuba. (2007). Diversidad biológica cubana. Insecta. Ministerio de Ciencia, Tecnología y Medio Ambiente, Agencia de Medio Ambiente. 7 pp. [1]. Consultada el 5/8/2007
  • Fernández García, I; Fontenla, J.L. (2005). Nuevas adiciones a la entomofauna del Área Protegida “Mil Cumbres”, Pinar del Río, Cuba. Cocuyo 15:21-22
  • Fontenla, J.L. (2001). Claves para las especies cubanas del taxónMacromischa (Hymenoptera: Formicidae: Leptothorax). Cocuyo 11:15-17.
  • Fontenla, J.L. (1997). Lista preliminar de hormigas de Cuba. Cocuyo 6:18-21.
  • Portuondo, E.; Reyes J.L. (2002). Mirmecofauna de los macizos montañosos de Sierra Maestra y Nipe-Sagua-Baracoa. Cocuyo 12:10-13
  • Rodríguez Velázquez, D.; Mestre Novoa, N. (2002). Lista de los Collembola e Insecta (Coleotera, Dermaptera, Dictyoptera, Mantodea, Diptera e Hymenoptera) de la Sierra de los Órganos, Pinar del Río (Arthropoda: Hexapoda). Cocuyo 12:6-10.
  • Zayas Muñoz, F. de (1982). Entomofauna cubana Tomo VIII. Editorial Científico-Técnica, La Habana, 113 pp.[[Category:Medio_ambiente