Hormigas de Cuba
Hormigas de Cuba. En Cuba existen registros de hormigas pertenecientes a 6 subfamilias, 44 géneros y 169 especies (Centro Nacional de Biodiversidad – Cuba, 2007; Fontenla, 1997; Portuondo y Reyes, 2002)
Lista de géneros presentes en Cuba
La siguiente es una lista de los géneros de la familia Formicidae registrados en Cuba, organizados por subfamilias y con el número de especies entre paréntesis:
Subfamilias, géneros (y número de especies).
- Cerapachynae: Cerapachys (2 ?) y Cylindromyrmex (1). (Total 3 especies)
- Dolichoderinae: Dorymyrmex (2), Forelius (1), Iridomyrmex ? (1) y *Tapinoma (2). (Total 6 especies, Fontenla (1997) registra sólo 3 géneros y 4 especies)
- Formicinae: Brachymyrmex (5), Camponotus (18), Myrmelachista (2), *Paratrechina (9), Prenolepis (3). (Total 37 especies, Fontenla (1997) registra sólo 5 géneros y 36 especies)
- Myrmicinae: Acromyrmex (1), Atta ( 2), Cardiocondyla (3), Crematogaster (5), Cyphomyrmex (1), Epitritus ? (2), Eurhopalotryx (1), Leptothorax (1), *Monomorium (7), Mycocepurus (1), Olygomyrmex (1) Paracryptocerus (1), *Pheidole (14), Rogeria (3), Solenopsis (3), Strumigenys (13), Temnothorax (45), Tetramorium (4), Trachymyrmex (1), Wasmannia (1), Xenomyrmex (1), *Zacryptocerus (1) (Total 112 especies, Fontenla (1997) registra sólo 20 géneros y 97 especies)
- Ponerinae: Amblyopone (1), Anochetus (1), Discothyrea (1), Euponera ? (2), Gnamptogenys (2 ?), Hypoponera (4), Leptogenys (3), Odontomachus (3), Pachycondyla (1), Platythyrea (1), Ponera ? (3), Prionopelta (1), *Thaumatomyrmex (4). (Total 27 especies, Fontenla (1997) registra sólo 11 géneros y 22 especies)
- Pseudomyrmecinae: Pseudomyrme (8). (Fontenla (1997) registra sólo 5 especies)
Lista de especies
La siguiente es una lista de especies de hormigas en Cuba [aún con imprecisiones, se usaron las referencias: Centro Nacional de Biodiversidad – Cuba (2007), Zayas (1982), Portuondo y Reyes (2002), Rodríguez y Mestre (2002), Fernández y Fontenla (2005)], las especies más conocidas tienen adicionado el nombre común en negritas:
A
- Acromyrmex octospinosus (Reich) (Myrmicinae:Attini) bibijagua colorada
- Amblyopone bierigi (Sants.) (Ponerinae: Amblyoponini)
- Anochetus mayri Emery (Ponerinae: Odontomachini)
- Atta insularis Guér. (Myrmicinae:Attini) bibijagua
- Atta cubana Fontenla (Myrmicinae:Attini) bibijagua
B
- Brachymyrmex been Forel (Formicinae: Myrmelachistini)
- Brachymyrmex flavidulus (Roger) (Formicinae: Myrmelachistini)
- Brachymyrmex heeri Forel (Formicinae: Myrmelachistini)
- Brachymyrmex minutus Forel (Formicinae: Myrmelachistini)
- Brachymyrmex obscurior Forel (Formicinae: Myrmelachistini)
C
- Camponotus sp. (Formicinae: Camponotini) hormigones
- Camponotus baronii (Alayo & Zayas) (Formicinae: Camponotini)
- Camponotus bermudezi Aguayo (Formicinae: Camponotini)
- Camponotus conspicuus (Smith) (Formicinae: Camponotini)
- Camponotus gilgiventris Roger (Formicinae: Camponotini)
- Camponotus inaequalis Roger (Formicinae: Camponotini)
- Camponotus kutterianus Baroni (Formicinae: Camponotini)
- Camponotus macromischoides Fontenla (Formicinae: Camponotini)
- Camponotus micrositus Wheel. (Formicinae: Camponotini)
- Camponotus planatus Roger (Formicinae: Camponotini)
- Camponotus ramulorum Wheel. (Formicinae: Camponotini)
- Camponotus riehli Roger (Formicinae: Camponotini)
- Camponotus santosi Forel (Formicinae: Camponotini)
- Camponotus sphaericus Mann (Formicinae: Camponotini)
- Camponotus sphaeralis Roger (Formicinae: Camponotini)
- Camponotus taino Fontenla (Formicinae: Camponotini)
- Camponotus thysanopus Wheel. (Formicinae: Camponotini)
- Camponotus tonel Aguayo (Formicinae: Camponotini)
- Cardiocondyla emeryi Forel (Myrmicinae: Cardiocondylini)
- Cardiocondyla venustula Wheel. (Myrmicinae: Cardiocondylini)
- Cardiocondyla wroughioni (Forel) (Myrmicinae: Cardiocondylini)
- Cerapachys especies diversas (Cerapachyinae)
- Crematogaster barbouri Web. (Myrmicinae: Crematogastini)
- Crematogaster manni Buren (Myrmicinae: Crematogastini)
- Crematogaster sanguinea Roger (Myrmicinae: Crematogastini)
- Crematogaster steinheili Forel (Myrmicinae: Crematogastini)
- Crematogaster victima Smith (Myrmicinae: Crematogastini)
- Crematogaster victima cubaensis Mann (Myrmicinae: Crematogastini)
- Cylindromyrmex darlingtoni Wheel. (Cerapachyinae)
- Cyphomyrmex minutus Mayr. (Myrmicinae:Attini) bibijagüita cornuda
D
- Dorymyrmex insanus (Buckley) (Dolichoderinae:Tapinonini)
- Dorymyrmex pyramicus (Roger) (Dolichoderinae:Tapinonini)
- Discothyrea testacea Roger (Ponerinae:)
E
- Epitritus (Myrmicinae: Dacetini) 2 ssp.
- Euponera stigma (Fabr.) (Ponerinae: Ponerini)
- Euponera succedanea (Roger) (Ponerinae: Ponerini)
- Eurhopalotryx sp. (Myrmicinae:)
F
- Forelius pruinosus Roger (Dolichoderinae:Tapinonini)
G
- Gnamptogenys especies diversas (Ponerinae: )
H
- Hypoponera ergatandria (Forel) (Ponerinae: )
- Hypoponera opaciceps (Mayr) (Ponerinae: )
- Hypoponera opacior (Forel) (Ponerinae: )
- Hypoponera punctatissima (Roger) (Ponerinae: )
I
- Iridomyrmex pruinosus (Roger) (Dolichoderinae:Tapinonini)
- Iridomyrmex pruinosus analis (André) (Dolichoderinae:Tapinonini)
J
K
L
- Leptogenys maxillosa Roger (Ponerinae: Leptogenyini)
- Leptogenys maxillosa falcata Roger (Ponerinae: Leptogenyini)
- Leptogenys pubiceps Emery (Ponerinae: Leptogenyini)
- Leptogenys pubiceps cubaensis Sants. (Ponerinae: Leptogenyini)
- Leptogenys punctaticeps Emery (Ponerinae: Leptogenyini)
- Leptothorax subgénero Macromischa (Myrmicinae: Leptothoracini) Fontenla (2001) solo reconoce 29 especies para Cuba. véase Temnothorax
- Leptothorax gibbifer Baroni (Myrmicinae: Leptothoracini)
M
- Macromischa (Myrmicinae: Leptothoracini) véase Leptothorax y Temnothorax
- Monomorium carbonarium Forel (Myrmicinae: Solenopsini)
- Monomorium cinnabari Roger (Myrmicinae: Solenopsini)
- Monomorium destructor (Jerdon) (Myrmicinae: Solenopsini)
- Monomorium ebeninum Forel (Myrmicinae: Solenopsini)
- Monomorium floricola (Jerdon) (Myrmicinae: Solenopsini)
- Monomorium pharaonis (L.) (Myrmicinae: Solenopsini)
- Monomorium salomonis (L.) (Myrmicinae: Solenopsini)
- Mycocepurus smithi Forel (Myrmicinae:Attini) bibijagüita diminuta colorada
- Myrmelachista rogeri André (Formicinae: Myrmelachistini)
- Myrmelachista kraaizi Mann (Formicinae: Myrmelachistini)
N O Odontomachus brunneus (Palton) (Ponerinae: Odontomachini)
- Odontomachus insularis Guér. (Ponerinae: Odontomachini)
- Odontomachus ruginodis Wheel. (Ponerinae: Odontomachini)
- Olygomyrmex urichi (Wheeler) (Myrmicinae:)
P
- Pachycondyla stigma (Fabr.) (Ponerinae: )
- Paracryptocerus varians (Smith) (Myrmicinae: Cryptocerini)
- Paratrechina anthracina (Roger) (Formicinae: Prenolepini)
- Paratrechina bourbonica (Forel) (Formicinae: Prenolepini)
- Paratrechina fulva (Mayr) (Formicinae: Prenolepini)
- Paratrechina longicornis (Latri.) (Formicinae: Prenolepini) hormiga loca
- Paratrechina myops (Mann) (Formicinae: Prenolepini)
- Paratrechina pubens (Forel) (Formicinae: Prenolepini)
- Paratrechina steinheili (Forel) (Formicinae: Prenolepini)
- Paratrechina troglodytes Weber (Formicinae: Prenolepini)
- Paratrechina vividula (Nylander) (Formicinae: Prenolepini)
- Pheidole sp. (Myrmicinae: Pheidolini)
- Pheidole alayoi Wilson & Brown (Myrmicinae: Pheidolini)
- Pheidole androsana Forel (Myrmicinae: Pheidolini)
- Pheidole androsana bakeri Forel (Myrmicinae: Pheidolini)
- Pheidole bilimeki Mayr (Myrmicinae: Pheidolini)
- Pheidole cubaensis Mayr (Myrmicinae: Pheidolini)
- Pheidole fallax Mayr (Myrmicinae: Pheidolini)
- Pheidole flavens Roger (Myrmicinae: Pheidolini)
- Pheidole megacephala (Fabr.) (Myrmicinae: Pheidolini) hormiga leona, *hormiga mansa u hormiga del boniato
- Pheidole naylae Wilson & Brown (Myrmicinae: Pheidolini)
- Pheidole neolongiceps Brown (Myrmicinae: Pheidolini)
- Pheidole punctatissima Mayr (Myrmicinae: Pheidolini)
- Pheidole similigena Wheel (Myrmicinae: Pheidolini)
- Pheidole subarmata Mayr (Myrmicinae: Pheidolini)
- Pheidole teneriffana Forel (Myrmicinae: Pheidolini)
- Pheidole teneriffana taina Aguayo (Myrmicinae: Pheidolini)
- Platythyrea punctata (Smith) (Ponerinae: Platythyreini)
- Ponera opaciceps cubana Sants.(Ponerinae: Ponerini)
- Ponera trigona opacitor Forel (Ponerinae: Ponerini)
- Ponera ergatandria Forel (Ponerinae: Ponerini)
- Prenolepis albimaculata Sants. (Formicinae: Prenolepini)
- Prenolepis gibberosa (Roger) (Formicinae: Prenolepini)
- Prenolepis karstica Fontenla (Formicinae: Prenolepini)
- Prionopelta antillana Forel (Ponerinae: )
- Pseudomyrmex cubaensis (Forel) (Pseudomyrmecinae) muerde y huye
- Pseudomyrmex elongatus (Pseudomyrmecinae) muerde y huye
- Pseudomyrmex opacior Forel (Pseudomyrmecinae) muerde y huye
- Pseudomyrmex pallidus Smith (Pseudomyrmecinae) muerde y huye
- Pseudomyrmex pazosi Sants. (Pseudomyrmecinae) muerde y huye
- Pseudomyrmex seminole (Pseudomyrmecinae) muerde y huye
- Pseudomyrmex simplex (Smith) (Pseudomyrmecinae) muerde y huye
- Pseudomyrmex subater (Pseudomyrmecinae) muerde y huye
Q
R
- Rhopalotryx weberi Brown & Kempf (Myrmicinae:)
- Rogeria brunnea Sants. (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Rogeria curvipubens Sants. (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Rogeria scabra Weber (Myrmicinae: Leptothoracini)
S
- Solenopsis corticalis Forel (Myrmicinae: Solenopsini)
- Solenopsis germinata (Fabr.) (Myrmicinae: Solenopsini) hormiga brava
- Solenopsis globularia Forel (Myrmicinae: Solenopsini)
- Solenopsis picea Emery (Myrmicinae: Solenopsini)
- Strumigenys albertii Forel (Myrmicinae: Dacetini)
- Strumigenys convexiceps (Sants.) (Myrmicinae: Dacetini)
- Strumigenys eggersi Mann (Myrmicinae: Dacetini)
- Strumigenys emmae (Emery) (Myrmicinae: Dacetini)
- Strumigenys gundlachi (Roger) (Myrmicinae: Dacetini)
- Strumigenys lanuginosa Wheel. (Myrmicinae: Dacetini)
- Strumigenys louisianae Roger (Myrmicinae: Dacetini)
- Strumigenys margaritae (Forel) (Myrmicinae: Dacetini)
- Strumigenys membranifera (Emery) (Myrmicinae: Dacetini)
- Strumigenys nitens (Sants.) (Myrmicinae: Dacetini)
- Strumigenys rogerii Emery (Myrmicinae: Dacetini)
- Strumigenys silvestrii Emery (Myrmicinae: Dacetini)
- Strumigenys simulans (Sants.) (Myrmicinae: Dacetini)
T
- Tapinoma litorale Wheel. (Dolichoderinae:Tapinonini)
- Tapinoma litorale cubaensis Wheel. (Dolichoderinae:Tapinonini)
- Tapinoma melanocephalum (Fabr.) (Dolichoderinae:Tapinonini) hormiguita boticaria
- Temnothorax abeli (Fontenla) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax affinis (Mann) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax aguayoi (Wheel.) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax alayoi Baroni (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax androsanus (Wheeler) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax archeri (Wheel.) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax banao Fontenla (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax barbouri (Aguayo) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax barroi (Aguayo) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax bermudezi (Wheel.) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax bruneri (Mann) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax creightoni (Mann) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax cuyaguateje Fontenla (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax darlingtoni (Wheel.) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax dissimilis (Aguayo) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax gundlachi (Wheel.) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax imias (Fontenla) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax iris (Roger) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax jaumei (Sants.) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax laetus (Wheel.) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax lugens (Roger) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax manni (Wheel.) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax melanocephalus (Wheel.) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax mortoni (Aguayo) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax myersi (Wheel.) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax nigricans (Wheeler) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax nipensis (Fontenla) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax natenzoni (Aguayo) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax pistinifer (Emery) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax platycnemis (Wheel.) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax poeyi (Wheel.) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax porphyrites (Roger) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax punicans (Roger) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax purpuratus (Roger) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax scabripes (Mann) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax schwarzi (Mann) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax senectutis Baroni Urbani (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax splendens (Wheel.) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax squamifer (Roger) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax terricolus (Mann) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax torrei (Aguayo) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax versicolor (Roger) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax villarensis (Aguayo) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax violaceus (Mann) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Temnothorax wheeleri (Mann) (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Tetramorium bicarinatum (Nylander) (Myrmicinae: Tetramoriini)
- Tetramorium guineense (Farb.) (Myrmicinae: Tetramoriini) hormiga roja
- Tetramorium lucayanum Wheel. (Myrmicinae: Tetramoriini)
- Tetramorium simillimum (Nylander) (Myrmicinae: Tetramoriini)
- Thaumatomyrmex baryai Fontenla (Ponerinae: Thaumatomyrmecini)
- Thaumatomyrmex cochlearis Creigh (Ponerinae: Thaumatomyrmecini)
- Thaumatomyrmex mandibularis Baroni-Urbani & Andrade (Ponerinae: *Thaumatomyrmecini)
- Thaumatomyrmex nageli Baroni-Urbani & Andrade (Ponerinae: *Thaumatomyrmecini)
- Trachymyrmex jamaicensis Wheel. (Myrmicinae:Attini) bibijagüita solitaria
U
V
W
- Wasmannia auropunctata (Roger) (Myrmicinae: Ochetomyrmecini) santanica o santanilla
X
- Xenomyrmex floridanus Wheel.(Myrmicinae: Solenopsini)
Y
Z
- Zacryptocerus varians (Smith) (Myrmicinae: )
Otros géneros
Géneros registrados que ya no son actuales:
- Codroxemus (Myrmicinae: Dacetini) (=Epitritus)
- Cryptocerus (Myrmicinae: Cryptocerini) (=Paracryptocerus)
- Dorisidris (Myrmicinae: Dacetini)
- Glamyromyrmex (Myrmicinae: Dacetini)
- Heptastruma (Myrmicinae: Dacetini)
- Leptothorax (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Macromischa (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Macromischa subgénero Croesomyrmex (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Macromischa subgénero Antillaemyrmex (Myrmicinae: Leptothoracini)
- Mycocepurus (Myrmicinae:Attini)
- Myrmelachista (Formicinae: Myrmelachistini)
- Plagiolepis (Formicinae: Plagiolepini)
- Quadriestruma. (Myrmicinae: Dacetini)
- Spaelomyrmex (Myrmicinae: Dacetini)
- Stigmatomma (Ponerinae: Amblyoponini)
Fuentes
- http://www.radiorebelde.cu/de-cuba-y-de-los-cubanos/del-increible-mundo-artropodos-20140711/
- https://es.wikipedia.org/wiki/Hormigas_de_Cuba
Referencias
- Centro Nacional de Biodiversidad - Cuba. (2007). Diversidad biológica cubana. Insecta. Ministerio de Ciencia, Tecnología y Medio Ambiente, Agencia de Medio Ambiente. 7 pp. [1]. Consultada el 5/8/2007
- Fernández García, I; Fontenla, J.L. (2005). Nuevas adiciones a la entomofauna del Área Protegida “Mil Cumbres”, Pinar del Río, Cuba. Cocuyo 15:21-22
- Fontenla, J.L. (2001). Claves para las especies cubanas del taxónMacromischa (Hymenoptera: Formicidae: Leptothorax). Cocuyo 11:15-17.
- Fontenla, J.L. (1997). Lista preliminar de hormigas de Cuba. Cocuyo 6:18-21.
- Portuondo, E.; Reyes J.L. (2002). Mirmecofauna de los macizos montañosos de Sierra Maestra y Nipe-Sagua-Baracoa. Cocuyo 12:10-13
- Rodríguez Velázquez, D.; Mestre Novoa, N. (2002). Lista de los Collembola e Insecta (Coleotera, Dermaptera, Dictyoptera, Mantodea, Diptera e Hymenoptera) de la Sierra de los Órganos, Pinar del Río (Arthropoda: Hexapoda). Cocuyo 12:6-10.
- Zayas Muñoz, F. de (1982). Entomofauna cubana Tomo VIII. Editorial Científico-Técnica, La Habana, 113 pp.[[Category:Medio_ambiente